Het effect dat een bepaald kussen heeft hangt van veel factoren af, bijvoorbeeld van het materiaal, de vorm, de hoogte, een eventuele neksteun, ventilatie etc. Zelfs een sloop kan nog invloed hebben. Kussens kunnen van vele verschillende materialen gemaakt zijn, bij voorkeur van traagschuim (ook wel memory foam, nasa-schuim, geheugenschuim of visco-elastisch schuim genoemd, zie ook op wikipedia). Hieronder komen overige factoren aan bod, zoals:

    • Wel of geen neksteun
    • De hoogte
    • De kussensloop
    • Anti-vocht voorzieningen
    • Slijtvastheid

     

    Wel of geen neksteun

    Een kussen zonder neksteun heeft als nadeel dat de nek niet of onvoldoende wordt ondersteund.

    kussen zonder neksteun

    Soms kan men het kussen wel wat opproppen zodat de nek wél goed ondersteund wordt, maar na omdraaien blijft die vorm niet goed behouden.

    Kussen met een neksteun zijn er in verschillende soorten en maten. Hier een aantal op een rij:


    Kussens met brede neksteun en met glooiende neksteun

    Neksteun met balk

    Berg-dal vorm Bergtop-dal

    Diverse orthopedische kussens hebben een neksteun in de vorm van een balk met daarachter een compartiment met dons, veren of synthetisch materiaal. Zo’n balk is vaak wel 12-15 cm breed en dat is te breed: het oor rust erop.

    Als de neksteun de vorm heeft van een ‘berg’, dan bevindt de top van die berg zich niet in de nek, maar onder het hoofd: de nek wordt niet goed ondersteund.

    Als de neksteun begint op de top van een berg, dan wordt de nek wél goed ondersteund.

    Het maakt verschil of een neksteun van links naar rechts een rechte vorm heeft of gekromd is.

     

    hoofdkussens met rechte en kromme neksteun

    Neksteun recht

    Neksteun gekromd

    Bij een rechte neksteun ligt de wang ook op de neksteun. Dit veroorzaakt druk en kan onaangenaam zijn. Dit zogenaamde ‘wangeffect’ wordt minder indien de zijkanten van het kussen lager zijn dan in het midden en ook als de neksteun smal en gekromd is. De neksteun loopt dan deels onder de wang langs.

    Daarnaast heeft een gekromde neksteun nog een voordeel: het sluit in ruglig beter aan bij de schouders.

     

    De hoogte

    Veel hoofdkussens zijn in verschillende hoogtes verkrijgbaar. Het is niet eenvoudig om de juiste keuze te maken. Vooral niet in een winkel omdat men dan kleren aan heeft, niet zo ontspannen ligt, slechts korte tijd proefligt en niet altijd in dezelfde slaaphouding als in het eigen bed. De invloed van een verkeerde hoogte van een kussen is voor iedereen duidelijk: de nek komt scheef te liggen.

    De hoogte van een kussen is afhankelijk van de hardheid van de matras. Hoe zachter het matras, des te meer zakken romp en schouders in het matras, en des te lager moet het kussen zijn.

     

    Slaaphouding op een hard matras

    Hard matras, de schouder zakt weinig in het matras, het kussen is relatief hoog

     

    slaaphouding op een zacht matras

    Zacht matras, de schouder zakt dieper in het matras, het kussen is relatief laag

     

     

    De kussensloop

    Als een sloop kleiner is dan het kussen, dan verandert het kussen van vorm. Zelfs een goedgevormd en ergonomisch verantwoord kussen kan hierdoor een verkeerde vorm krijgen, meestal te bolvormig. Let er bij het aanschaffen van een kussen en de slopen op dat de slopen niet kleiner zijn dan het kussen. Te grote slopen zijn misschien niet zo fraai, maar functioneel gezien is dat helemaal niet erg.

    Anti-vocht voorzieningen

    Mensen verliezen vocht tijdens de slaap. Bij kussens die gemaakt zijn uit een vast blok is het van belang dat het materiaal een open-celstructuur heeft of dat deze voorzien zijn van voldoende gleuven. Ook aangebrachte perforaties, mits voldoende in aantal, kunnen vochtproblemen voorkomen. Maar als een kussen gemaakt is van materiaal met een gesloten-celstructuur én het bevat geen vochtregulerende gleuven, dan kan het vocht niet goed weg. Dat is onaangenaam en bekort de levensduur van een kussen. Wat voor maatregelen er ook zijn getroffen, een kussen dient dagelijks goed gelucht te worden.

     

    Slijtvastheid

    Alle kussens worden na verloop van tijd dunner. Bij kussens met los vulmateriaal (bijvoorbeeld dons en comforel) kan dit gecompenseerd worden door dit materiaal los te kopen en het kussen bij te vullen. Bij een in hoogte verstelbaar kussen kan een hogere stand gekozen worden. Bij niet-verstelbare kussens met een vaste kern kan het hoogteverschil provisorisch gecompenseerd worden door er een badhanddoek onder te leggen die is opgevouwen in dezelfde afmetingen als het kussen. Het soort materiaal waarvan het kussen gemaakt is, bepaald voor een belangrijk deel de levensduur. Hierop wordt verder ingegaan onder het tabblad 'materialen'.